Ukrainne Zamki od Żydów administrowane wieczną ruiną upadły

O tym, że Żydzi obecnie szkodzą Rzeczypospolitej przekonywać nie trzeba. Okazuje się jednak, że nigdy z Żyda Polska pożytku nie miała. Wiedziano o tym powszechnie co najmniej od XVII w. o czym można przeczytać choćby w dokumencie zatytułowanym "Petitia do K[ró]la Jego M[oś]ci od Woiska w Prusiech na służbie będącego [...] wniesione die 4 may 1627" (BZNO, rkps II 1453, k. 29) gdzie czytamy m. in.:

Towarzystwa wiele, którzy posiwieli na służbie W[aszej]K[rólewskiej]M[oś]ci godni wszyscy łaski WKM ale na ten czas osobliwie [szczególnie] prosi Rycerstwo pokornie za P. Wo[jewo]dzicem Bracławskim [Mikołajem Potockim] Pułkownikiem y dawnym Rotmistrzem WKMci, który z dziecinnych lat swych ledwie wyszedłszy[1] do tego czasu statecznie y godnie służy WKMci tak że ani więzienia pogańskie[2], ani ostatnia niemal ruina oiczystey [ojcowskiej] iego substantiej nie odrazi go od służby WKMci, prowadząc roty takowe, które ozdobą są Woiska WKMci stawiaiąc y sam iako wielki Bochatyr wzorem cnót y męstwa obieraiąc się między Rycerstwem, ieśli ten nie odniesie M[i]ł[ości]w[e]y łaski WKMci iaką ochotę Bendą brali młodsi do służby WKMci, więc iedni są którzy maią nazbyt abutunq [oparcie z-?] dobrodziejstw WKMci ukrainne Zamki od Żydów administrowane wieczną ruiną upadły z nieoszacowaną szkodą WKMci y Rz[eczy]p[ospoli]tey. Starosty tam żadnego nie widać, bo tego maią wiele y więcey ieszcze biorą z Młwy łaski WKMci, piastował by na ręku [osobiście] ubogi żołnierz Zamek od WKM sobie powierzony, ani by Żyda czynił uczestnikiem dobrodzieystw WKMci y krwawych zasług swoich.

Jak widać przyszły niezbyt udany hetman wielki koronny miał dość chlubne początki kariery żołnierskiej. W tym czasie jego majątek znacznie ucierpiał w służbie królewskiej.

---

[1] Mikołaj Potocki w wieku 16 lat miał walczyć pod Smoleńskiem (1609 r.)

[2] Po klęsce cecorskiej w 1620 r.